نام علمي : Rosa hybrida
نام انگليسي : Rose
گل رز بعنوان ملكه گلها از زمان عهد باستان مورد توجه بشر بوده است. در آن موقع استفاده هاي داروئي آن بيشتر مورد توجه بوده ولي بتدريج كشت و كار آن در باغها گسترش يافت. علاقه و اشتياق انسان به داشتن اين گل در تمام فصول سال باعث گرديد تا توليد آن در گلخانه انجام گيرد. در حال حاضر گل رز يكي از محبوبترين گلهاي جهان است و از لحاظ ميزان توليد در صدر قرار دارد.گل رز، تاریخی غنی و طولانی دارد. فسیل‌هایی از آمریکای شمالی، اروپا و آسیا یافت شده که نشان می‌دهد گل رز 35 میلیون سال قدمت دارد.در چین نیز رز‌های زراعتی تاریخی ۵ هزار ساله دارند، و از آن زمان به دست انسان کشت می‌شده است. اما تا قرن 18 میلادی به اروپا معرفی نشدند که البته سر منشا بیشتر رزها به همین‌جا باز می‌گردد.

گل رز نماد چیست؟

اصلی ترین نماد گل رز، عشق و علاقه است که در یونان باستان و رومیان از آن استفاده میکردند و این گل را الهه عشق و پیوند می دانستند، از دیگر نمادهای این گیاه این بوده که به عنوان نماد محرمانه مورد استفاده قرار میگرفت. در جلسات روم باستان اگر گل رز روحشی در کنار در قرار داده میشد نشان میداد که در این اتاق جلسه ای محرمانه در حال برگزاری است.

صفات مورد پسند گل رز در بازارهاي جهاني عبارت است از:

1ـ شاخه بلند و محكم كه توانايي نگهداري استوار گل را داشته باشد.

2ـ اندازه و رنگ مناسب گل كه مختص رقم مورد نظر است.

3ـ يكنواختي در مرحله برداشت گلها

4ـ عاري بودن گلها از انواع رنگ پريدگي، سوختگي، آفات و بيماريها

5ـ يكنواختي در اندازه شاخه ها

6ـ اندازه، كيفيت، ظاهر مناسب مختص رقم

كشورهاي عمده توليدكننده اين گل عبارتند از : ايالات متحده آمريكا، هلند، انگلستان، كلمبيا،اکوادور، کنیا، آفریقای جنوبی، هندوستان و…لازم به ذکر است که تولید در برخي از كشورهاي آمريكایی و آفريقایي با سرعت رو به افزایش است، هر چند که تقریباً تمامی کشورهای دنیا بسته بهتانسیل خود تولید گل رز را نیز کم و زیاد در برنامه های خود دارند.. توليد گل رز در ايران بيشتر به استانهاي تهران، مركزي،اصفهان و خوزستان محدود شده است.
همچنین كشورهاي اروپايي، آمريكا، کشورهای آسیای میانه وژاپن از عمده وارد كنندگان گل رز به شمار مي روند.

دسته بندی گل رز

ویژگی های یک نوع گل رز خاص را تنها با در نظر گرفتن مشخصات رز می توان به طور کامل فهمید. راه های زیادی برای طبقه بندی گل رز وجود دارد، اما رایج ترین آنها سیستمی است که در حال حاضر توسط انجمن گل رز آمریکا استفاده می شود که شامل دسته بندی های زیر است:

1- رز های هیبرید چای (Hybrid tea roses) :

این دسته از گل رز محبوب است که دارای شکوفه های تزیینی بزرگ با 30 تا 50 گلبرگ است که از ساقه های بلند بیرون زده است. هزاران رز چای هیبریدی وجود دارد که با معرفی گونه های جدید به طور مداوم جایگزین گونه های قدیمی شده است.

2- گل رز گراندیفلورا (Grandiflora) :

 این دسته را می توان به عنوان زیرگروهی از رزهای چای هیبریدی در نظر گرفت. این نوع گل رز اغلب بسیار بلند است، با شکوفه هایی که به صورت خوشه ای ظاهر می شوند و نه تک تک روی ساقه ها.

3- گل رز فلوریبوندا (Floribunda roses) :

در کنار رزهای چای هیبریدی و گراندیفلورا، این گونه محبوب ترین رز بعدی است. گل رز فلوریبوندا مانند گراندیفلورا گل های خود را در خوشه های بزرگ می آورد. اما این نوع به طور مداوم شکوفا می شود، در حالی که چای های هیبریدی و گراندیفلورا تمایل دارند در چرخه های شش تا هفت هفته ای شکوفا شوند. مراقبت از فوریبوندا نسبت به چای هیبریدی و گل رز گراندیفلورا بسیار آسان تر است.

4- گل رز پولیانتا (Polyantha roses) :

این دسته شبیه فلوریبوندا است، اما بوته های آن کوتاه تر و شکوفه ها کوچکتر است. پلیانتا ها اغلب برای لبه ها و پرچین ها استفاده می شوند.

5- گل رز مینیاتوری و مینی فلورا (Miniature rose and miniflora roses) :

گل رز “مینیاتوری” اساساً شکل کوتاه تر و فشرده تر از چای هیبریدی یا گل رز گراندیفلورا با گل هایی است که به همان اندازه فشرده هستند و معمولاً بیش از 40 تا 80 سنتی متر رشد نمی کنند. گل رز “مینی فلورا” دارای گلهایی با اندازه متوسط است، کوچکتر از فلوریبوندا اما بزرگتر از مینیاتور.

6- گل رز بوته ای یا درختچه ای (Shrub roses) :

گل های رز در این گروه بخاطر رشد گسترده ی نامنظم و پراکنده شان به راحتی قابل تشخیص هستند. انها می توانند بین 1.5 تا 4.5 متر از هر جهت رشد کنند. رز های بوته ای به دلیل مقاومت در برابر سرما و تولید خوشه های فراوان قابل توجه هستند. چندین زیر مجموعه در این گروه وجود دارد ؛ یکی از مهم ترین انها ، گل انگلیسی دیوید آستین است که شامل گونه هایی شبیه گل های رز قدیمی باغ با رایحه ای شاداب و دلنشین به همراه شکوفایی مکرر هستند.

7- گل رز بالا رونده یا رامبلر (Climber/ rambler roses) :

 این دسته آخر شامل رزهایی از هر طبقه ای می شود که با عصاهای بلند و قوسی مشخص می شود که می توان آنها را روی حصارها، پرده ها، درختچه ها و آلاچیق ها آموزش داد. آنها واقعاً یک گونه برای خودشان نیستند. بنابراین، ممکن است یک گل رز گراندیفلورا را ببینید که به عنوان یک کوهنورد توصیف می شود. کوهنوردان یا رامبلرها گیاهان چسبنده نیستند. آنها باید به تکیه گاه های عمودی خود بسته شوند تا به سمت بالا رشد کنند. بسیاری از کوهنوردان و رامبلرها در مقایسه با رزهای هیبریدی نسبت به سرما مقاوم هستند.

8-  رز پاسیویی

اگر گل رزی می خواهید که بزرگ تر از گل مینیاتوری اما نه به بزرگی اندازه یک رز استاندارد باشد، رزهای پاسیویی را امتحان کنید. این رز ها نوعی از فلوریبوندا هستند که در مقیاس کوچک تری پرورش می یابند.

9- گل رز هلندی

یکی از زیباترین انواع گل رز ، گل رز هلندی است که با نگاه کردن به آن اوج زیبایی این گل را می بینیم.این گل گلبرگ ها و شکوفه های بزرگی دارد و انواع آن شامل رنگ زرد و طلایی است.اگر در مسیر رشد صحیح خود باشد بسیار خوش رنگ خواهد بود. عطر این گل، سبب شده تا جزء انواع رزهای پر طرفدار باشد.از خانواده های گل های دو رگه چای به شمار می آید.قدرت عطر آن بسیار قوی است و دارای بوی شیرین و دل انگیزی است. گل دهی آن به صورت تکرار بر شاخه است. ارتفاع و عرض این گل به ابعاد۶۰ تا ۹۱ سانتی متر می رسد. این گل برای نگهداری در باغ و باغچه و مکان های کوچک مناسب است.

10- گل سُرخ پاكوتاه :

بوته هائيست كه پيوند آنرا روي ريشه يا ساقه نزديك بخاك زده و ميگذارند از پيوند چند شاخه بيرون آيد و در اثر هَرَس همه ساله آنرا كوتاه نگهميدارند ، بطوری كه بسته به جنس آن بلندي بوته ها از ۲۰ سانتيمتر تا يك متر بلند تر نمي شود .

چه نکاتی را قبل از پرورش گل رز باید دانست

• رز ها معمولا از اواسط بهار تا پاییز رشد می کنند.
• رز ها حداقل به ۶ تا ۸ ساعت نور مستقیم نیاز دارند.
• زمانی باید گل رز را پرورش دهید که دما بین ۴۰ تا ۶۰ درجه فارنهایت در طول روز باشد.
• رز زمانی رشد می کند که PH خاک بالا و خاک بارور باشد.
• معمولا این گل ها توانایی روییدن در جنگل را ندارند.
• رز ها به آب زیادی نیاز دارند و باید سعی کنید که بر اساس شرایط اقلیمی و نوع خاک به آن ها آب دهید.

هنگام گرفتن گل رز، بدانید که در چه طبقه بندی قرار می گیرد، زیرا این اطلاعات مهمی در مورد عادت رشد و ویژگی های آن ارائه می دهد. هنگام انتخاب گل رز مناسب برای منظره یا باغ خود، ویژگی های زیادی وجود دارد که باید در نظر بگیرید. البته رنگ نیز وجود دارد، اما عطر، فرم گیاه، ناحیه سختی و ویژگی های مختلف رشد مانند مقاومت در برابر بیماری نیز وجود دارد.